Een speciaal programma traumazorg voor kinderen wordt ontwikkeld in Spa: Hibuki: een emotioneel schild voor de ziel van Oekraïense kinderen
Hibuki is veel meer dan alleen een therapiespeeltje; het is een psychotherapeutische hond die knuffels geeft en troost biedt aan Oekraïense kinderen die getraumatiseerd zijn door oorlog, 24 uur per dag, 7 dagen per week.
In de Villa Meyerbeer in Spa, een gezinshuis van het Leger des Heils voor Oekraïense vluchtelingen, vinden de kinderen in Hibuki’s armen een toevluchtsoord voor de verschrikkingen van de oorlog. Olena Chantseva-Kovalenko, psycholoog in het opvangcentrum, vertelt over haar werk.
De oorsprong en de impact van Hibuki
Vanaf de eerste keer dat ik deze kinderen ontmoette, was het duidelijk dat ze veel liefde nodig hadden om het trauma van de oorlog te boven te komen en weer hoop te krijgen op een betere toekomst. Omdat ik al ervaring had met therapeutisch speelgoed, koos ik Hibuki uit alle zachte co-therapeuten die beschikbaar waren, en ik vergiste me niet. Hibuki is niet alleen een therapeutisch speeltje, het is een trouwe vriend die kan luisteren, warm kan zijn en aan de zijde van het kind kan blijven zolang dat nodig is.
Deze methode om oorlogstrauma’s te helen door middel van knuffelen komt uit Israël, waar conflicten en terrorisme veel trauma’s veroorzaken. Het is opgericht door het team van mijn collega Dafna Sharon-Maksimov. Samen hielpen we aan het begin van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne de inwoners van Chostka, een stad aan de grens met Rusland, om hun psychologische stabiliteit terug te vinden. De Hibuki-therapie werd toen ontwikkeld en bewees zijn effectiviteit bij de behandeling van oorlogstrauma’s bij kinderen in Oekraïne. De techniek is gebaseerd op het idee dat een Hibuki-hond, met zijn droevige ogen en poten die om de nek van het kind gelegd kunnen worden, constant aan de zijde van het kind kan blijven. 
De rol van Hibuki in het leven van kinderen
Ouders, vaak overweldigd door hun eigen emoties en de stress van de oorlog, vinden niet de goede manier om hun kinderen te steunen. Hibuki vult deze leemte en helpt het kind om een proactieve houding aan te nemen, om niet langer een slachtoffer te zijn en een held te worden die in staat is om te helpen en te steunen. Door voor hun vriend Hibuki te zorgen, beginnen kinderen veerkracht te ontwikkelen en zelfvertrouwen terug te krijgen.
Hibuki: kinderproject voor oorlogsslachtoffers
De kinderen praten vaak met me over het verdriet van hun Hibuki als een manier om hun eigen angsten en zorgen te uiten. Ik realiseerde me dat elk kind in de Villa zijn eigen Hibuki nodig had. Dankzij Ellie Strenk, een Amerikaanse vrouw die aan het begin van het conflict het opvangprogramma in de Villa leidde, was het nodige budget begin 2023 bij elkaar, nodig om de aanschaf van de eerste 24 in Oekraïne gemaakte Hibuki’s.
Verhalen over genezing met Hibuki
Sindsdien hebben we veel ontroerende verhalen gehoord met de kinderen en hun Hibuki. Ik zal Milana en haar broer Matvii, die hun moeder hadden verloren, nooit vergeten. Ze vonden troost door steentjes met Hibuki te beschilderen en ze naast de boom te leggen die ter ere van hun moeder op het landgoed van de Villa was geplant.
Bohdan, een ander kind, gebruikte de ‘venster van bronnen’-techniek om zijn schaamte en verdriet te overwinnen. Toen hij mijn suggestie opvolgde om te tekenen waar hij zou willen zijn, tekende hij de zee. Ik tekende de zon en Bohdan voegde een vis in de zee toe, een kat en Hibuki die in zee dook. Deze creatieve activiteit hielp hem om zijn angsten om te zetten in een positieve en kalmerende ervaring.
Hibuki-therapie, gecombineerd met sprookjestherapie, is ook heel heilzaam. ’s Avonds, bij het licht van fakkels, lezen we Oekraïense sprookjes voor, die de kinderen meevoeren naar een denkbeeldige wereld waar oorlog niet bestaat. Er ontstaan nieuwe beelden in hun verbeelding die een gelukkige en vreedzame toekomst beschrijven. Deze voorleesmomenten zijn helende rituelen geworden, die de kinderen helpen te ontspannen en zich veilig te voelen.
Het “Spa-merci” project en de Hibuki Clubs
Het “Spa-merci” project werd gelanceerd in 2023 en verwelkomde kinderen in Spa die wees zijn geworden door de oorlog in Oekraïne voor een 10-daags rehabilitatieprogramma. Ongeveer 50 kinderen kregen hun eigen Hibuki en volgden een therapeutisch programma met sessies met een psycholoog. Dit project werd gesteund door een orthodoxe priester, de auteur van het ‘Papa-Ange’-project, die de Hibuki’s kocht en transporteerde van Oekraïne naar België.
In de lente van 2024 opende Europa’s eerste Hibuki Club zijn deuren in de Villa Meyerbeer. Deze club biedt wekelijkse avonturen voor kinderen, waarbij ze emotionele intelligentie en weerbaarheid leren met Hibuki. Deze zomer leerden we hoe we emoties in onszelf kunnen herkennen, hoe we ermee om kunnen gaan, hoe we empathie kunnen tonen en hoe we onze emoties met anderen kunnen delen.
Afgelopen lente volgden we een programma om weerbaarheid op te bouwen, waarbij we de kinderen aanleerden hoe belangrijk hun gedachten en emoties zijn en hoe die hun gedrag beïnvloeden. Dit begrip is cruciaal voor hun emotionele ontwikkeling en hun vermogen om uitdagingen te overwinnen.
Een hoopvolle toekomst
Hibuki leert elk kind een goede vriend te zijn, te luisteren en te troosten, en illustreert Gods plan om vreugde en zegen te brengen aan de mensen om hen heen. In Hibuki’s zak zit een brief van Ellie Strenk die het kind aanmoedigt en hem herinnert aan het belang van liefde, trouw en familie:
“Mijn lieve vriend! Puppy’s staan bekend als onze trouwe vrienden! Ze zijn altijd blij om ons te zien en als ze naar ons kijken, tonen ze hun liefde, zelfs zonder te spreken. Ze lijken tegen ons te zeggen: “Je bent een geweldig mens!” Hondjes luisteren naar ons, hun aanwezigheid troost ons. We kunnen veel van ze leren, vooral hoe we een gezin kunnen zijn en hoe we lief kunnen hebben, in goede en slechte tijden. Met liefde kunnen we een ander laten zien dat ze belangrijk en waardevol voor ons zijn. Zelfs in de moeilijke momenten van ons leven hebben we altijd de keuze om tijd, aandacht en vriendschap aan een ander te besteden. Wat er ook om ons heen gebeurt, we hebben allemaal het vermogen om van anderen te houden en bemind te worden, precies zoals God ons geschapen heeft.”
Olena Chantseva-Kovalenko
